Những năm gần đây, hễ khi gặp lại ông Út Nhỏ (Võ Văn Út, Bí thư Huyện ủy Hồng Dân, Bạc Liêu), nhiều người vẫn hỏi một câu hỏi quen thuộc: “Lúa má dưới sao rồi?”, như thể ông là nông dân thứ thiệt. Mỗi lần như thế, ông Út Nhỏ đều có cách trả lời khác. Khi thì “đang nhờ phục tráng giống một bụi đỏ, nhưng còn cứng cơm”; lúc thì “cũng hy vọng lắm”. Có lúc lại thấy ông trầm tư khi nhắc đến vùng đất Vĩnh Lộc, Ninh Thạnh Lợi khắc nghiệt vì nhiễm phèn, nhiễm mặn nặng nề. Người dân ở đây vẫn nghèo vì nuôi tôm không trúng, trồng lúa càng là chuyện không tưởng. Đã có nhiều thử nghiệm đưa nhiều loại cây trồng, vật nuôi đến vùng này kết quả chẳng mấy khả quan.

Trồng lúa trên đồng mặn

Cuối năm 2009, ông Út Nhỏ cùng các cán bộ nông nghiệp huyện đánh xe lên gặp ông Lê Quang Trí, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Cần Thơ nhờ cử cán bộ giúp huyện phục tráng, cải thiện chất lượng giống lúa một bụi đỏ. Ông Út Nhỏ thú thiệt là huyện đang “bí” vì giống lúa một bụi đỏ vốn là niềm tự hào của địa phương, giờ đã bị thoái hóa, dân không chịu trồng. Chỉ dẫn địa lý của giống lúa này vì thế có nguy cơ bị mất. Rồi ông đặt yêu cầu làm sao để giống lúa này vừa trở lại ngon cơm, vừa có thể phát triển được ở môi trường phèn, mặn trong thời gian ngắn nhất có thể. Trao cho PGS-TS Võ Công Thành, Trưởng bộ môn di truyền giống (ĐH Cần Thơ) nắm lúa, Út Nhỏ hỏi thẳng: “Năm nay huyện tôi thu hoạch được bao nhiêu lúa giống?”. TS Thành hứa: “Có thể được 15 tấn”.Trồng lúa trên đồng mặn

Vụ mùa 2011, huyện Hồng Dân có được 18 tấn lúa một bụi đỏ làm giống. Số  lúa này đáp ứng được 2 yêu cầu: tương đối mềm cơm, ngọt; năng suất từ 4 -5 tấn/ha, lại phát triển được ở môi trường nhiễm mặn 5-6‰. Phấn khởi, ông Út Nhỏ nhận ra có thể gửi gắm nỗi trăn trở bấy lâu của địa phương cho vị tiến sĩ nhìn bên ngoài có vẻ “cù lần” này. Thế là ông lại tiếp tục “ra đề”. Lần này bài toán càng khó hơn gấp bội: tìm được giống lúa có thể trồng được ở vùng đất trước nay… không thể trồng lúa do nhiễm phèn, mặn rất nặng. Bất ngờ, TS Thành lại nhận lời.

“Việc của những người làm công tác nghiên cứu là phải đặt ra cho mình những cái ngưỡng để vượt qua. Ngưỡng là những khó khăn của cuộc sống người dân mà mình có trách nhiệm tìm giải pháp cải thiện. Nghĩ vậy nên tôi nhận lời”, TS Thành tâm sự. Thế rồi đến tháng 4.2011, đại diện ĐH Cần Thơ trao cho cán bộ nông nghiệp H.Hồng Dân 4 kg lúa giống với những chỉ số “lạ”: có thể phát triển tốt ở điều kiện độ mặn trên 10‰.

Giữa cái nắng gay gắt tháng 4, nhiều nơi ở vùng Vĩnh Lộc, Ninh Thạnh Lợi đất nứt nẻ, dậy phèn, độ mặn trong đất có lúc lên đến 10‰.  Trong điều kiện đó, đến cây cỏ tạp cũng không thể trụ được, vậy mà có nhóm người mang lúa đến để gieo sạ. Ông Thành nhớ lại: “Lúc đó, nhiều nông dân địa phương cứ lắc đầu, gọi tụi tui là… kỹ sư khùng; bởi trước giờ có ai làm chuyện lạ đời như vậy”. Thậm chí, nhiều nông dân còn cá với nhau nếu lúa mà sống được, chứ chưa nói đến trổ bông, họ sẽ chịu một chầu nhậu.

Thế rồi kỳ tích cũng đến. Cây lúa vượt qua được những ngày khắc nghiệt nhất. Từ 200 m2 được chiết cấy ra 8 công đất, rồi lại chiết cấy lần 2 trên diện tích 5 ha. Tháng trước, gặp chúng tôi ở Cần Thơ, ông Út Nhỏ khoe đã nhân ra được 260 ha lúa chịu mặn ở 2 xã Ninh Thạnh Lợi A và Vĩnh Lộc. Lúa phát triển tốt và sắp cho thu hoạch, năng suất ước đạt trên 4 tấn/ha, “mừng hết biết”!

Theo thanhnien