Trong những năm gần đây, vấn đề giá điện tại Việt Nam trở thành một chủ đề nóng, thu hút sự quan tâm của xã hội. Việc giá bán lẻ điện không theo kịp giá thành sản xuất đã tạo ra những thách thức lớn cho ngành điện trong việc duy trì đầu tư, phát triển, và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.
Điều này không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), mà còn đặt ra bài toán hóc búa về cách điều chỉnh chính sách giá điện sao cho hợp lý và bền vững.
Theo ông Nguyễn Thế Hữu, Phó Cục trưởng Cục Điều tiết điện lực (Bộ Công Thương), giá điện hiện nay được tính toán theo Quyết định số 05, ban hành ngày 26/3/2024 của Thủ tướng Chính phủ. Quyết định này yêu cầu sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Công Thương, Bộ Tài chính và các đơn vị liên quan để kiểm tra chi phí sản xuất kinh doanh điện của EVN, nhằm đảm bảo tính minh bạch và khách quan. Tuy nhiên, báo cáo từ EVN và các đoàn kiểm tra đã chỉ ra một thực tế đáng lo ngại: giá nhiên liệu đầu vào như than, dầu, khí tăng cao do tác động từ biến động chính trị toàn cầu và hiện tượng El Nino. Những yếu tố này làm giảm nguồn cung thủy điện giá rẻ, trong khi các nguồn điện có chi phí cao hơn như điện than và điện dầu lại phải tăng cường sử dụng. Đồng thời, nhu cầu điện của Việt Nam tăng 10-11%, dẫn đến chi phí sản xuất tiếp tục tăng theo.
Việc EVN gặp khó khăn tài chính không phải là điều bất ngờ khi giá bán điện thấp hơn giá mua vào và giá thành sản xuất. Ông Phan Đức Hiếu, Đại biểu Quốc hội, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, cho rằng sự chênh lệch này, dù có thể được giảm bớt thông qua các biện pháp tiết giảm chi phí, vẫn là một trở ngại lớn khó vượt qua. Điều này không chỉ đe dọa đến sự ổn định của EVN mà còn tác động trực tiếp đến an ninh năng lượng quốc gia.
Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Phan Đức Hiếu tham gia tọa đàm theo hình thức trực tuyến.Để giảm bớt áp lực tài chính cho EVN và đảm bảo giá điện phản ánh đúng thực tế, Quyết định số 05, 2024, QĐTTg của Thủ tướng Chính phủ đã đưa ra cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân. Theo quyết định này, giá điện có thể được điều chỉnh mỗi ba tháng một lần, giúp cập nhật kịp thời những biến động của chi phí đầu vào. Đây là căn cứ quan trọng để xử lý những khó khăn mà ngành điện đang đối mặt.
Chiều 10/10, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức Tọa đàm “Giá thành điện – Thực trạng và giải pháp” với sự tham dự của các nhà quản lý, đại biểu quốc hội, chuyên gia kinh tế, năng lượng.
