Trong bối cảnh toàn cầu ngày càng chú trọng đến phát triển bền vững, các chứng chỉ xanh quốc tế không chỉ là thước đo kỹ thuật, mà còn trở thành “tấm hộ chiếu” giúp doanh nghiệp khẳng định uy tín và mở cánh cửa bước vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Chứng chỉ xanh: Lợi thế cạnh tranh mới của doanh nghiệp toàn cầu
Trong ngành xây dựng cũng như nhiều lĩnh vực công nghiệp, “xanh” không còn là lựa chọn, mà đã trở thành chuẩn mực. Các chứng chỉ quốc tế như LEED (Mỹ), EDGE (IFC), WELL (Mỹ), hay FM Approved (Mỹ) hiện được coi là bộ lọc bắt buộc đối với các dự án quy mô lớn. Đây không chỉ là minh chứng cho việc doanh nghiệp đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật, mà còn phản ánh năng lực quản trị rủi ro, trách nhiệm với môi trường và cộng đồng.
Ở cấp độ toàn cầu, các tập đoàn đa quốc gia và các định chế tài chính ngày càng gắn yếu tố ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị) vào mọi quyết định đầu tư. Các công ty cung ứng không có chứng chỉ quốc tế thường khó lọt vào danh sách đối tác. Thậm chí, một số ngân hàng và quỹ đầu tư hiện nay chỉ giải ngân cho những dự án đạt chứng chỉ xanh, coi đây là cơ sở để đảm bảo dòng vốn đi kèm trách nhiệm xã hội.
Ông Nguyễn Văn Trung – CEO VK+ Green phân tích: “Trong cạnh tranh toàn cầu, chỉ đạt tiêu chuẩn kỹ thuật về phòng cháy hay kết cấu thôi là chưa đủ. Các công trình hiện đại, đặc biệt là trung tâm dữ liệu (data center) vốn tiêu thụ năng lượng khổng lồ trong kỷ nguyên AI – buộc phải có chứng chỉ xanh quốc tế. Đây là bằng chứng về hiệu quả năng lượng, đồng thời là cam kết minh bạch của doanh nghiệp đối với phát triển bền vững. Những dự án thiếu chứng chỉ quốc tế sẽ khó tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.”
Ông Trung cũng nhấn mạnh, xu hướng này sẽ ngày càng mạnh mẽ hơn khi các tập đoàn công nghệ, tài chính và sản xuất lớn đều yêu cầu đối tác đáp ứng tiêu chuẩn xanh ngay từ giai đoạn thiết kế và xây dựng.
Theo các chuyên gia, chứng chỉ xanh mang lại ba giá trị cốt lõi cho doanh nghiệp. Trước hết là giá trị kinh tế, bởi công trình đạt chuẩn có thể tiết kiệm 20–30% chi phí vận hành nhờ tối ưu năng lượng và quản lý rủi ro tốt hơn.
Thứ hai là giá trị thị trường, khi chứng chỉ xanh trở thành “tấm vé” giúp doanh nghiệp gia tăng cơ hội trúng thầu, thu hút vốn đầu tư và dễ dàng tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Cuối cùng là giá trị uy tín, thể hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, đồng thời nâng tầm thương hiệu trong mắt đối tác và cộng đồng.
Chính vì vậy, chứng chỉ xanh đang trở thành lợi thế cạnh tranh mới, thậm chí là điều kiện tiên quyết đối với doanh nghiệp muốn mở rộng thị trường quốc tế.
Minh chứng từ một doanh nghiệp Việt
Câu chuyện của Greenpan, doanh nghiệp Việt Nam đầu tiên đạt chứng chỉ FM Approved cho sản phẩm panel cách nhiệt PIR, là minh họa rõ nét cho xu hướng này. Để có được chứng chỉ, Greenpan đã vượt qua các bài kiểm định khắt khe tại Mỹ về chống cháy, chống gió lốc, kiểm soát khói và độ bền mái.
Theo ông Đào Ngọc Long – CEO Greenpan: “FM Approved không chỉ là chứng nhận chất lượng, mà còn là giấy thông hành đưa sản phẩm Việt vào chuỗi cung ứng quốc tế. Đây là cách chúng tôi chứng minh rằng vật liệu xây dựng của Việt Nam hoàn toàn có thể đáp ứng chuẩn mực toàn cầu.”
Điều này đồng nghĩa với việc, Greenpan không chỉ cạnh tranh được ở thị trường trong nước – nơi nhiều tập đoàn lớn như CocaCola, Pepsico, Masan Food hay Samsung đã lựa chọn sản phẩm của hãng – mà còn tự tin bước ra châu Âu và Mỹ, những thị trường có rào cản kỹ thuật khắt khe bậc nhất thế giới.
Thành công của Greenpan cũng phản ánh một thực tế: chứng chỉ xanh giúp doanh nghiệp Việt rút ngắn khoảng cách với các đối thủ quốc tế. Trong quá khứ, thị trường panel cao cấp chủ yếu do sản phẩm nhập khẩu nắm giữ, nhưng nay, doanh nghiệp nội địa đã đủ khả năng sản xuất, kiểm định và đạt chuẩn toàn cầu.
Quan trọng hơn, lợi ích từ chứng chỉ xanh không chỉ nằm ở danh tiếng. Một case study tại Vĩnh Phúc cho thấy, nếu sử dụng panel PIR thay thế tường gạch, chi phí điện năng làm mát cho nhà kho có diện tích 5.672 m² có thể giảm từ 5.461 tỷ đồng/năm xuống chỉ còn 635 tỷ đồng, tiết kiệm hơn 4.800 tỷ đồng. Con số này cho thấy chứng chỉ xanh gắn liền trực tiếp với hiệu quả kinh tế và khả năng giảm phát thải, chứ không chỉ mang tính biểu tượng.
Bối cảnh chính sách và tương lai của “hộ chiếu xanh”
Sự trỗi dậy của chứng chỉ xanh không tách rời khỏi bối cảnh chính sách quốc tế. Tại COP26, Việt Nam cam kết đạt Net Zero vào năm 2050, kéo theo hàng loạt quy định nội địa như QCVN 06:2023/BXD về phòng cháy chữa cháy hay Quyết định 567/QĐ-TTg khuyến khích vật liệu xây dựng không nung. Đây là tín hiệu cho thấy các doanh nghiệp không còn lựa chọn nào khác ngoài việc thay đổi để phù hợp với chuẩn mực xanh.
Trên thế giới, Liên minh châu Âu đã triển khai Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM), Mỹ siết chặt tiêu chuẩn nhập khẩu, trong khi các định chế tài chính toàn cầu ngày càng gắn trách nhiệm môi trường vào quyết định cho vay. Điều đó có nghĩa, doanh nghiệp không sở hữu chứng chỉ xanh sẽ dần mất cơ hội cạnh tranh ở thị trường quốc tế.
Ở chiều ngược lại, doanh nghiệp có chứng chỉ quốc tế như Greenpan lại đứng trước cơ hội thu hút FDI chất lượng cao. Các tập đoàn FDI, nhất là trong lĩnh vực logistics, thực phẩm, dược phẩm hay trung tâm dữ liệu, đều đặt tiêu chuẩn xanh là yêu cầu bắt buộc. Khi sản phẩm Việt đạt chuẩn quốc tế, Việt Nam sẽ gia tăng sức hút trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Trong kỷ nguyên hậu COP26, chứng chỉ xanh không còn là một lựa chọn tự nguyện, mà đã trở thành “tấm hộ chiếu” bắt buộc để doanh nghiệp hội nhập quốc tế. Câu chuyện Greenpan chỉ là một ví dụ, nhưng nó gửi đi thông điệp mạnh mẽ: nếu muốn mở cửa thị trường toàn cầu và tham gia vào dòng chảy FDI chất lượng cao, doanh nghiệp Việt cần sẵn sàng đầu tư cho các chứng chỉ xanh ngay từ hôm nay.
