Tăng trưởng xanh và bền vững đang trở thành xu hướng toàn cầu, đặc biệt là khi Việt Nam cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 trong Hội nghị COP26.
Theo Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, một môi trường đầu tư kinh doanh lý tưởng hiện nay không chỉ yêu cầu sự thuận lợi và nhanh chóng trong các thủ tục hành chính, mà còn phải mang tính thân thiện với môi trường và hướng tới sự bền vững. Cam kết này phản ánh quyết tâm mạnh mẽ của Đảng và Nhà nước cũng như sự nỗ lực của từng ngành và địa phương trong việc thúc đẩy chuyển đổi nền kinh tế. Qua đó, Việt Nam không chỉ hướng tới sự phát triển kinh tế mà còn góp phần tích cực vào việc giải quyết những thách thức toàn cầu nghiêm trọng liên quan đến biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường, nhằm xây dựng một tương lai bền vững cho thế hệ mai sau.
Quan điểm “Tây Ninh xanh” trong quy hoạch
Tăng trưởng xanh và bền vững đang trở thành xu hướng tất yếu toàn cầu, đặc biệt nổi bật sau Hội nghị COP26, nơi Việt Nam cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030 đã xác định rõ ràng hướng đi cho đất nước, tập trung vào việc xanh hóa các ngành kinh tế, giảm cường độ phát thải khí nhà kính trên GDP, thúc đẩy lối sống và tiêu dùng bền vững, đồng thời đảm bảo sự bình đẳng và nâng cao khả năng chống chịu.
Đối với tỉnh Tây Ninh, Nghị quyết Đại hội XI Đảng bộ tỉnh đã nêu rõ định hướng phát triển trong giai đoạn 2020-2025: khai thác tối đa tiềm năng, huy động nguồn lực và tạo động lực mới để phát triển kinh tế – xã hội một cách nhanh chóng và bền vững. Nghị quyết này đã cụ thể hóa yếu tố phát triển bền vững qua các nhiệm vụ trọng tâm, tập trung vào bảo vệ môi trường và phát triển các ngành nghề.
Quy hoạch tỉnh Tây Ninh thời kỳ 2021-2030, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và công bố vào tháng 5 năm 2024 đã khẳng định khái niệm “Tây Ninh xanh” như một định hướng quan trọng. Đây là một khái niệm mới nhưng có ý nghĩa sâu sắc, phản ánh mục tiêu của Chính phủ trong việc hướng tới phát triển “kinh tế xanh”, một mục tiêu chung mà nhiều quốc gia đang phấn đấu.
Trước đó, khi chia sẻ với phóng viên Tạp chí Kinh tế Môi trường, GS.TS Hoàng Xuân Cơ, Trưởng Ban Khoa học Hội Kinh tế Môi trường Việt Nam cho biết: “Có hai vấn đề lớn mà COP26 đặt ra cho QHĐ8 (Quy hoạch điện VIII), đó là tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo và hạn chế, giảm, tiến tới chấm dứt điện than. Vấn đề sử dụng năng lượng được chú ý và đưa vào quy hoạch với mức phát triển rất nhanh. Tất nhiên, đây là chủ trương chung của Nhà nước với chính sách ưu đãi rất có hiệu quả đối với các dự án điện sử dụng năng lượng gió và năng lượng mặt trời”.
Tây Ninh sở hữu lợi thế tự nhiên với diện tích rừng tự nhiên lớn thứ ba khu vực Đông Nam Bộ, cùng với tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo và nguồn nước sạch dồi dào. Những yếu tố này tạo điều kiện thuận lợi cho tỉnh phát triển các hoạt động kinh tế – xã hội theo hình ảnh “Tây Ninh xanh”, phù hợp với xu hướng toàn cầu về bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế bền vững. Vì vậy, “Tây Ninh xanh” đã được xác định là một trong bảy chương trình đột phá trong Quy hoạch tỉnh.
Theo Giám đốc Sở NN&PTNT Nguyễn Đình Xuân, mục tiêu “Tây Ninh xanh” không chỉ giới hạn trong lĩnh vực nông nghiệp mà cần được áp dụng trên toàn bộ các lĩnh vực như công nghiệp, thương mại, dịch vụ, du lịch và hạ tầng. Khái niệm “xanh” ở đây đồng nghĩa với việc bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng sống.
Đặc biệt, trong nông nghiệp, “xanh” có nghĩa là giảm thiểu phát thải trong sản xuất nông nghiệp, bao gồm trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản. Để thực hiện mục tiêu này, ngành nông nghiệp sẽ chú trọng áp dụng công nghệ cao nhằm giảm phát thải, đặc biệt là trong chăn nuôi và trồng lúa. Các quy trình sản xuất sẽ được cải tiến để giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch, phân bón hóa học và thuốc trừ sâu, đồng thời tăng cường khả năng hấp thụ CO2 của cây trồng và cải thiện chất lượng đất.
Với những chiến lược và hành động cụ thể, Tây Ninh đang nỗ lực hướng tới một tương lai phát triển xanh, bền vững và thân thiện với môi trường.
Cải thiện Chỉ số Xanh cấp tỉnh
Theo Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, môi trường đầu tư hiện nay không chỉ cần thuận lợi về thủ tục mà còn phải bảo đảm tính bền vững và thân thiện với môi trường.
Chỉ số Xanh Cấp Tỉnh (Provincial Green Index – PGI) do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam khởi xướng với sự hỗ trợ từ USAID và các đối tác tư nhân, phản ánh mức độ quan trọng của việc bảo vệ môi trường trong quá trình phát triển kinh tế Việt Nam. PGI được thiết kế để cung cấp thông tin thực tiễn cho các chính quyền địa phương trong việc quản lý môi trường, đồng thời cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế và bền vững.
Theo xếp hạng PGI 2023, Tây Ninh đã xuất sắc đứng ở vị trí thứ 6/63 tỉnh, thành phố, thể hiện sự ghi nhận của cộng đồng doanh nghiệp đối với những nỗ lực của chính quyền trong việc quản lý môi trường và phát triển kinh tế. Chỉ số PGI của Tây Ninh đã cải thiện rõ rệt so với năm 2022 ở cả bốn chỉ tiêu thành phần: “giảm thiểu ô nhiễm và thiên tai”, “tuân thủ quy định”, “thúc đẩy thực hành xanh” và “chính sách khuyến khích cùng dịch vụ hỗ trợ”.
Theo Nghị quyết Đại hội XI Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020-2025, lãnh đạo tỉnh nhất quán quan điểm “không đánh đổi môi trường để lấy tăng trưởng kinh tế.” Sau khi quy hoạch tỉnh được phê duyệt, Tây Ninh đang chú trọng thu hút đầu tư vào các lĩnh vực phù hợp, đặc biệt là công nghiệp, nông nghiệp công nghệ cao, du lịch và phát triển đô thị. Định hướng thu hút đầu tư cũng đã được chọn lọc, ưu tiên cho các dự án có công nghệ tiên tiến, thân thiện với môi trường, phát triển năng lượng tái tạo và mô hình kinh tế tuần hoàn.
Để tiếp tục cải thiện chỉ số xanh, chính quyền địa phương đang tích cực tuyên truyền doanh nghiệp thực hiện “thực hành xanh” trong sản xuất kinh doanh. Những biện pháp cụ thể như số hóa công việc giấy tờ để giảm tiêu thụ giấy, sử dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng, lắp đặt trạm quan trắc không khí, và giảm thiểu nhựa trong sản xuất đã được khuyến khích mạnh mẽ. Sự nỗ lực này không chỉ giúp nâng cao chỉ số PGI mà còn góp phần xây dựng một môi trường sống và làm việc bền vững cho cộng đồng.
